Amortyzacja składnik kosztów

Amortyzacja jest wyrażonym w pieniądzu składnikiem kosztów, wyrażającym zużycie fizyczne i ekonomiczne środków trwałych i wartości niematerialnych prawnych.
Będąc składnikiem kosztów zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne wpływają na wysokość wyniku finansowego i przyczyniają się do zmniejszenia dochodu podlegającego opodatkowaniu.
Amortyzacji podlegają, stanowiące własność lub współwłasność podatnika:

• Budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
• Maszyny, urządzenia i środki transportu,
• Inne przedmioty - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, kompletne i zdatne do użytkowania, wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umów najmu lub dzierżawy.

Amortyzacji podlegają również:

• Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
• Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
• Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Amortyzacji nie podlegają:

• Grunty i prawo użytkowania wieczystego gruntów,
• Budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawione albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu.

Amortyzacja jest naliczana od wartości początkowej środków trwałych według przyjętych stawek amortyzacyjnych. Za wartość początkową środków trwałych uważa się:

• W razie nabycia w drodze kupna - cenę ich nabycia,
• W razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia.

Jeżeli podatnik nie może ustalić kosztu wytworzenia, wartość początkową środków trwałych może określić rzeczoznawca majątkowy posiadający uprawnienia w zakresie szacowania nieruchomości oraz maszyn i urządzeń trwale związanych z nieruchomością.
Wartość początkowa budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych: wynajmowanych, wydzierżawianych albo używanych przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, może zostać ustalona na podstawie metody uproszczonej, przyjmując w każdym roku wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych dzierżawionej, wynajmowanej lub używanej przez właściciela powierzchni budynku lub lokalu i kwoty 988 zł. Za powierzchnię użytkową uważa się powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości.
W przypadku przyjęcia metody uproszczonej, wydatki poniesione na modernizację budynku lub lokalu, nie zwiększają wartości początkowej.

Odpisy amortyzacyjne można dokonywać na podstawie metody:

• Liniowej
• Degresywnej

Stosując metodę liniową, naliczanie odpisów dokonuje się od stałej podstawy, którą stanowi wartość początkowa przedmiotu amortyzacji, w przypadku środków trwałych powiększona dodatkowo o ewentualne wydatki poniesione w związku z ich ulepszeniem.
Metodę liniową stosuje się obowiązkowo, gdy przedmiotem amortyzacji są:

• Budynki i budowle
• Wartości niematerialne i prawne, w tym ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości.

Stosując metodę degresywną, odpisy amortyzacyjne są naliczane od zmiennej podstawy, którą stanowi wartość netto środka trwałego, ustalona każdorazowo na początek kolejnych lat jego użytkowania. Wartość netto stanowi różnicę wartości początkowej środka trwałego i dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych przy wykorzystaniu podwyższonych stawek amortyzacyjnych.
Począwszy od roku podatkowego, w którym nastąpi zrównanie rocznej kwoty amortyzacji obliczonej wg metody degresywnej i liniowej, stosuje się metodę liniową.
Metodę degresywną stosuje się obowiązkowo, jeżeli przedmiotem amortyzacji są określone maszyny, urządzenia i środki transportu.
Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych będącym załącznikiem do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych (1,5% dla budynków i lokali mieszkalnych, 2,5% dla budynków niemieszkalnych).

Jest to tzw. amortyzacja proporcjonalna. Może być również stosowana amortyzacja przyspieszona - w przypadku wykorzystywania środków trwałych w pogorszonych lub złych warunkach (stosując współczynniki odpowiednio 1,2 i 1,4) lub też spowolniona - poprzez obniżenie stawki amortyzacyjnej określonej w obowiązującym wykazie stawek.
Podatnik może również stosować indywidualne stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji z tym, że okres amortyzacji nie może być krótszy niż dla budynków (lokali)
i budowli - 10 lat, w wyjątkiem budynków wymienionych w rodzajach 103 i 109 Klasyfikacji, trwale związanych z gruntem, kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m³, domków kempingowych oraz budynków zastępczych, dla których okres ten nie może być krótszy niż 36 miesięcy.
Środki trwałe uznaje się za:

1. Używane - jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy, lub
2. Ulepszone - jeżeli przed wprowadzenie do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Podatnicy mogą indywidualnie ustalać stawki dla przyjętych do używania inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że dla inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach - okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.
Wysokość stawek amortyzacyjnych wartości niematerialnych i prawnych ustala podatnik.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.)
2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.)
3. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.)

Powyższy tekst pochodzi z portalu Kurier Nieruchomości

2005-12-14, [29102]
źródło: www.kn.com.pl

Zobacz artykuły i porady  |  Zobacz pojęcia i definicje